Karanlık maddenin sırrını çözmeye çalışan bilim insanları "kaydedilmiş en nadir olaya" şahit oldu

“Bu keşif, karanlık maddenin temel özellikleriyle ilgili bilgimizin sınırlarını genişletecek”

Görsel: The Independent

Karanlık madde bulmacasını çözmeye çalışan bilim insanları, büyük bir başarıya imza atarak “kaydedilmiş en nadir olayı” keşfetti.

Çığır açan keşfi yapan bilim insanları, Evren’in en bilinmez maddesi olan karanlık maddenin izini sürmek için kurulmuş özel bir araçla çalıştı.

Tespit edilen bu önemli olay, ksenon-124 (124Xe) izotopunun radyoaktif bozunumuydu.

Makalenin yazarlarından ve Rensselaer Politeknik Enstitüsü’nde yardımcı fizik profesörü Ethan Brown keşfi şöyle anlattı:

“Bu bozunumu, hareketli haliyle gördük. Bu şimdiye kadar doğrudan gözlemlenmiş en uzun ve en yavaş gerçekleşen süreç. Yine de karanlık madde algılayıcımız, bunu gözlemleyecek kadar hassastı.”

Araştırmayı XENON1T olarak bilinen bir aracı kullanan XENON Collaboration isimli ekip gerçekleştirdi.  Bu araç, yüksek saflıkta sıvı ksenon elementiyle dolu 1.300 kiloluk bir tank içeriyor ve bu tank kozmik ışınlardan korunması için İtalya’daki Gran Sasso dağlarının 1,500 metre altında kullanılıyor.

 

 

Bilim insanları aracın içindeki ksenona çarpan parçacıkların yaratacağı minik parlamaları takip ederek, daha önce hiç gözlemlenmeyen karanlık maddeyi incelemeyi umuyor. Ancak bunun yanında, aslında tankın içinden gelen her türden sinyali görebiliyor.

Araştırmacılar işte bu şekilde, bir ksenon atomunun çekirdeğindeki bir protonun nötrona dönüştüğünü tespit etti. “Çift elektron yakalama” olarak bilinen bu ender rastlanır olayın sonucunda, bir proton 2 elektronu kendi bünyesine katıyor.

Ancak bunun gerçekleşmesi için söz konusu 2 elektronun hem çekirdeğin yanında bulunması hem de zamanlamanın tamamen doğru olması gerekiyor. Brown’a göre bu reaksiyon, “nadir bir şeyin başka bir nadir şeyle çarpımı.”

Bilim insanları ayrıca, çekirdeğe katılan 2 elektronun ardından, diğer elektronların konumlarının yeniden düzenlendiğini gördü.

Brown bu durumu şu şekilde açıkladı:

“Çift yakalama sırasında elektronlar çekirdeğin etrafındaki en iç kabuktan alındı ve bu da kabukta boşluk yarattı. Kalan elektronlar da zemine düştü ve biz işte bu düşüş sürecini gördük.”

Keşif bilim insanlarına ksenon izotopunu doğrudan gözlemleme ve radyoaktif bozunumu gerçekleşirken izleme imkanı tanıyor. Araştırmacılara göre böyle bir kazanım daha önce hiç mümkün olmadı.

Fen Fakültesi’nin dekanı Curt Breneman konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

“Bu keşif, karanlık maddenin temel özellikleriyle ilgili bilgimizin sınırlarını genişletecek.”


 

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style

Independent Türkçe için çeviren:  Umut Can Yıldız

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU