Dolar neden yükseldi? Türk mudilerin döviz talebi mi, ABD ile gerginlik mi...

Ekonomistlere göre doların 5,84'e kadar yükselmesinde ekonomi yönetimi üzerindeki faizi düşürme baskısı ve mevduat sahiplerinin dövize yönelmesi etkili

Haftanın son işlem gününde TL, dolar karşısında yüzde 7'ye yakın değer kaybetti

Piyasaların gündemi bir kez daha dolardaki yükseliş. Dün güne 5,46 TL’den başlayan dolar gece saatlerinde 5,84 Türk Lirası'na kadar yükseldi. Merkez Bankası’nın dolardaki yükselişe karşı 1 hafta vadeli repo ihalelerine ara vermesi kısa süreli bir gerilemeye neden oldu ancak daha sonra yükseliş devam etti.

Bu yükselişte ABD Başkanı Trump’ın Golan Tepeleri’ndeki İsrail egemenliğini tanıyabileceği açıklamasına Türkiye’nin tepkisinin etkili olduğunu söyleyenler kadar, Türkiye’deki mevduat sahiplerinin dövize yönelmesinin etkili olduğunu söyleyenler de var.

Ekonomi yönetiminin üzerinde sürekli bir faiz indirimi baskısı olduğunu söyleyen Ekonomist Ümit Akçay “Ekonomi yönetimi, büyümeyi canlandırmak için faizi zorla indirmeye çalışınca, dolarizasyonda rekor geldi. Bu da döviz-faiz kıskacının bir başka görünümü” değerlendirmesinde bulundu.


Seçim sonrası dövizin yükseleceği beklentisi ve mevduatının değerini korumak isteyenler nedeniyle döviz hesapları bir haftada 4 milyar dolar arttı. 15 Mart haftasında yurtiçi yerleşiklerin bankalardaki toplam döviz mevduatı 175.8 milyar dolara yükseldi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Merkez Bankası'nın net uluslararası döviz rezervleri 15 Mart'tan önceki iki haftada 6,3 milyar dolar düştü. Bloomberg'in haberine göre bu düşüş Hazine'nin Mart ayında yapılması planlanan 3,8 milyar dolarlık dış borç ödemelerini geride bıraktı.

Haberde düşüşle ilgili resmi bir açıklama yapılmadığı için Merkez Bankası'nın döviz satarak TL'yi desteklemeye çalışabileceği yönündeki spekülasyonların arttığı belirtiliyor. Haberde görüşüne yer verilen Nomura Plc stratejisti Henrik Gullberg “Dış borç geri ödemeleri rezervlerdeki düşüşü açıklayamadığından, piyasalar müdahalenin olduğunu varsayıyor” ifadelerini kullandı.

Ekonomist Uğur Gürses de dolardaki yükselişi hükümetin faizi baskılamasına bağlayarak “Ankara'da yapılan deneye ağır ve pahalı bir "İmkansız üçlü" dersi; açık bir ekonomide hem faizi hem kuru kontrol edemezsiniz” ifadelerini kullandı.


Merkez Bankası’nın repo ihalelerine ara vermesini yorumlayan Ekonomist Mustafa Sönmez “Merkez Bankası dövizin tırmanışının seyrini doğru anlamak, faizin adını doğru koymak amacında. Belli ki tırmanıştan endişeli” ifadelerini kullandı. Sönmez, Merkez Bankası’nın adımının bankaları dolar aldırmaktan vazgeçirmeye yönelik olduğunu söyledi.


Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 19 Mart’ta "Ağustos-Ekim aylarında dolar toplayanlar şimdi kara kara düşünüyor. Doların yükselmesini çok beklersiniz. Hele ki seçimden sonra daha çok beklersiniz" diye konuşmuştu. Bu açıklamadan sonraki üç günde dolar, 5,48 seviyesinden 5,84'e yükseldi.
 


Golan tepeleri gerginliği

ABD Başkanı Donald Trump İsrail'in 1967 yılında Suriye'den ele geçirdiği Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıma zamanının geldiğini söylemesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Trump'ın açıklamalarına sert tepki gösterdi. Piyasalarda ise bu tepki ABD ile gerilimin yeniden tırmanacağı endişesi yarattı.

ABD ile Türkiye ilişkilerindeki gerilim geçen yıl ABD'li rahip Andrew Brunson'ın bırakılması ardından azalmıştı. Ancak bu kez Türkiye'nin Rusya'dan S-400 sistemlerini satın alma kararı ve ABD'nin bu adıma yaptırımlarla karşılık vereceğine dair güçlü sinyaller yeni bir gerilim endişesi yaratıyordu. 
 

DAHA FAZLA HABER OKU