Bilim insanları, 40 bin yıl önceye kadar Avrupa ve Asya’da yaşamış ve daha önce düşünülenden daha gelişkin oldukları artık bilinen Neandertaller hakkında yeni bilgilere ulaşmayı sürdürüyor.
Yeni bir araştırma, Neandertallerin hayvan postlarından kullanılabilir deri üretmek amacıyla kullandıkları aletler için belirli hayvanların kemiklerini kullandıklarını ortaya çıkardı.
Kaliforniya Üniversitesi, Davis’in (UC Davis) haberine göre, üniversitenin antropoloji bölümünden Naomi Martisius, doktora çalışması için Fransa’nın güneyindeki sahalarda Neandertal aletlerini araştırdı.
Neandertallerden kalan, hayvanların kaburga kemiğinden yaptıkları ve yumuşatılmış bir uca sahip “lissoir” isimli alet, hayvan postlarını kullanılabilir deriye dönüştürmek için kullanılıyordu. Bu aletler genellikle çok pürüzsüz ve düzgün hale getirildiği için yalnızca dışarıdan bakarak hangi hayvandan alındıklarını belirlemek mümkün değildi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Martisius ve ekibi, kemiklerin hangi hayvanlardan geldiğini belirlemek için kemiklerin de yapısına katılan kolajen proteinlerinin kalıntılarını yüksek hassasiyete sahip bir kütle spektrometresiyle inceledi. Bu yöntemde protein örneklere yüksek enerjili ışınlar düşürülerek parçalanan moleküllerin bulundukları yüzeyden havalanması sağlanıyor ve elektromanyetik bir tüpten geçen parçacıkların algılayıcıya ulaşma süresine bağlı olarak kütlelerinin yüklerine oranı tespit edilebiliyor. Daha sonra bu bilgi orijinal molekülün anlaşılmasında kullanılabiliyor.
Bu tekniğin kullanımına normalde kemiğin delinerek numune alınmasıyla başlanıyor ancak ekip kıymetli örneklerin bütünlüğünü korumak için ışınları doğrudan kemikler üzerine düşürdü ve kemiklerden koparak havalanan az miktardaki madde analizi gerçekleştirmeye yetti.
Sonuçlar “lissoir” yapımında kullanılan kemiklerin çoğunlukla bizon ya da yaban öküzü (bugünkü öküzlerin evcilleştirildikleri, soyu tükenmiş ve doğada yaşayan atası) gibi türleri de içeren boynuzlugiller ailesinden hayvanlara ait olduğunu gösterdi.
Ancak aynı tabakada bulunan diğer kemikler ren geyiğinin daha çok bulunduğunu ve besin amacıyla sıklıkla avlandığını gösteriyor. Bu nedenle araştırmacılar, Neandertallerin yalnızca belirli hayvanların kaburga kemiklerini bu aletlerin yapımında kullandığını düşünüyor.
Martisius şöyle anlattı:
Bunun Neandertallerin gerçekten ne yaptıklarını bildiklerini gösterdiğini düşünüyorum. Avlanırken bu hayvanlarla karşılaştıklarında daha büyük kaburga kemiklerini özellikle seçiyorlardı ve belki de bu kaburga kemiklerinden yapılan aletleri uzun süre saklıyorlardı, tıpkı bizim sık kullandığımız İngiliz anahtarı ya da tornavidalarla yaptığımız gibi.
Sığırların kaburga kemikleri geyiklerinkine göre daha büyük ve daha sağlam. Bu da onları zorlu deri işleme işini deriyi yıpratmadan ya da parçalamadan yapmak için daha uygun hale getiriyor.
Martisius şunları ekledi:
Neandertaller, belirli bir amaç için çok özel bir alete ihtiyaçları olduğunu biliyordu. Neyin en çok işe yaradığını buldular ve uygun olduğunda peşine düştüler.
Hakemli bilim dergisi Nature Scientific Reports’da yayımlanan araştırmanın yazarları arasında Kopenhag Üniversitesi, Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitiüsü, Bordeaux Üniversitesi, Fraunhofer Hücre Terapisi ve İmmünoloji Enstitüsü ve Leiden Üniversitesi’nden araştırmacılar da yer alıyor.
Kaliforniya Üniversitesi, Davis (UC Davis)
Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız
