Trilyonlarca dolar değerindeki hükümet müdahaleleri, benzeri görülmemiş boyuttaki işsizlik krizini önlemek zorunda. Korkunç rakamlar, koronavirüs salgınının başlamasından bu yana geçen birkaç hafta içinde milyonlarca kişinin işini kaybettiğini gösteriyor.

Birleşik Krallık'ın (BK) resmi rakamları, her dört işletmeden birinin halihazırda personel çıkardığını gösterdi. Firmaların nakit sıkıntısı çekmesi ve bankaların borç verirken bakanlarının öngördüğü ölçekte zorluklarla karşılaşacağı göz önünde bulundurulduğunda işten çıkarmaların daha kötüye gitmesi muhtemel.

Son iki hafta içinde normal oranın 9 katından fazla başvuru alan Universal Credit'e (Evrensel Kredi, BK'da işten çıkarılanların ve düşük gelirlilerin başvurabildiği ek gelir -ç.n.) rekor sayıda 950 bin kişi müracaat etti.

İspanyol yetkililerin perşembe günü yaptığı açıklamaya göreyse, 16 Mart'ta tecrit uygulamasına başlandığından beri 900 bin kişi işini kaybetti.

ABD'de son 7 günde işsiz sayısı iki katına çıkarken sadece iki haftada sarsıcı şekilde 10 milyon kişi işsiz kaldı. Kongre, geçen hafta 2 trilyon dolarlık (yaklaşık 13 trilyon TL) koronavirüs yardımını onaylayarak işsizlik desteğini, esnek ekonomi işçileri ve serbest meslek sahiplerini kapsayacak şekilde genişletti.

Rakamlar, hükümetlerin maaş garantisi, düşük faizli krediler ve vergi indirimi vaatlerinin, koronavirüsün ve yayılmasını durdurmak için uygulanan sosyal mesafelenme önlemlerinin neden olduğu ekonomik zararın çoğunu engellemekte başarısız olduğunu gösteriyor.

BK Maliye Bakanı Rishi Sunak, 330 milyar sterlinlik (yaklaşık 2,7 milyar TL) kredi garantisi ve koronavirüs nedeniyle çalışmayan şirketlerin personelinin maaşının yüzde 80'inini ödeyecek bir program açıkladı.

Özellikle perşembe günü 36 bin çalışanını ücretsiz izne çıkaran British Airways gibi bazı şirketler hükümet düzenlemelerinden yararlandı ancak buna rağmen birçok firma yine de personel çıkardı.

Danışmanlık ve vergi firması Blick Rothenberg'in ortağı Milan Pandya, Maliye Bakanı'nın şirketleri kurtarmak için çok daha fazla şey yapması ve bankaların hızlı harekete geçmesini sağlaması gerektiğini söyledi.

Pandya, "Kredi çekmek tam bir kabus" dedi. 
 

Bankalar kapalı, internet siteleri çöküyor ve telefonla bağlanamıyorsunuz. Sürece dair gerçekten yaratıcı fikirlere ihtiyaç var, bankaların da dijital kapasitelerini ve çağrı merkezlerini güçlendirmesi gerekiyor. Daha hızlı ve daha etkili hale gelmesi için tüm süreç basitleştirilmeli. Bankalarla iletişime geçebilseniz bile çok fazla bürokrasi mevcut. Kimse pervasızca kredi verildiğini görmek istemiyor ama bir firmayı incelemenin basit bir yolu olmalı.

Pandya, bankaların belirli kriterleri karşılayan şirketleri tüm başvuru sürecine tabii tutmak yerine onlara 20 bin sterline kadar (yaklaşık 165 bin TL) kısa vadeli kredi sağlaması gerektiğini öne sürdü.

Banka, başka kredi verip vermeyeceğine karar vermek için şirketin bilgilerini daha sonra ayrıntılı bir şekilde değerlendirebilir.

Pandya şunları ekledi:
 

Bankalar düşünürken yaratıcı davranmıyor. Paranın şu anda ihtiyaç duyanlara geçmesi gerekli, bu sorumlu kredi vermeyi de koruyor.

Ayrıca parlamenterler, hükümet önlemlerinin yaratıcı ve kültürel endüstrilerde çalışan kişilere verilecek desteği atlamasını eleştirdi.

Perşembe günü Dijital, Kültür, Medya ve Spor (DCMS) Komitesi, iş idame programına dahil edilmeyen profesyonel ve serbest çalışan birçok kişinin aylarca gelir elde edememe tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği konusunda uyardı.

Maliye Bakanlığı Baş Sekreteri Steve Barclay'a yazdıkları mektupta parlamenterler, bir program için işe alınıp onu tamamlayınca diğerine geçen ve teknik olarak kendi işinde çalışan birçok serbest çalışanın vadeli vergi sözleşmelerine tabii olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Bu, birçok kişinin BK Gelir ve Gümrük İdaresi'nde (HMRC) "çalışan" olarak kayıtlı olduğu, dolayısıyla da hükümetin serbest meslek destek planına katılamadığı anlamına geliyor.

Mali Araştırmalar Enstitüsü'nün (IFS) analizi, çeşitli serbest mesleklerden gelir sağlayan iki milyon kişinin bu programdan yararlanamayacağı sonucuna vardı.

IFS, tasarlanma hızı yüzünden programın, hedef kitlesini "normal zamanda bekleyeceğimiz kadar" iyi seçememesinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Düşünce kuruluşu 1,3 milyon kişinin, kendi işinde çalışanlar için tasarlanan plandan yararlanamayacağını tahmin ediyor çünkü bu grup, gelirinin yarısından azını kendi işinden kazandı. Ayrıca karları yılda 50 bin sterlini (yaklaşık 400 bin TL) aşan 225 bin kişinin de programa katılma hakkı yok. İş yerini 2019'un nisan ayından sonra faaliyete geçiren 650 bin kişi de yeni finansal destek programından yararlanamayacak.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/business

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu