Koronavirüs dünyadaki stoku tüketirken yüz binlerce sahte maske piyasaya akıyor

Borzou Daragahi bildiriyor; Dünyanın her yerine gönderilen taklit maskeler, genelde steril olmayan atölyelerde, tanınmış tıbbi malzeme şirketlerinin isimleri ve sertifika damgalarıyla etiketlenerek üretiliyor

Sahte maske üreticileri, ürünlerini 3M gibi tanınmış tıbbi malzeme şirketlerinin ürün isimleriyle etiketliyor (Borzou Daragahi / The Independent)

The Independent'ın ortaya koyduğuna göre yüz binlerce sahte tıbbi maske, koronavirüs salgınının yıkıcı etkileriyle boğuşan dünyaya akıyor.

Bu maskeler genellikle önceden sahte çanta ya da markalı kot pantolon üretimi için kullanılan steril olmayan atölyelerde üretilmiş.

Tıbbi malzeme endüstrisindeki kaynağa, emniyet görevlilerine ve The Independent'ın elde ettiği kanıt niteliğindeki fotoğraflara göre taklit maske üreticileri, satmadan önce ürünlerini 3M gibi tanınmış tıbbi malzeme şirketlerinin sahte ürün isimleriyle etiketliyor.

Tıpkı gömleklerde ve cüzdanlarda Ralph Lauren ya da Gucci etiketlerini taklit ettikleri gibi, Avrupa standartlarının onayını gösteren "CE" sertifikalı kaşelerin ve belgelerin de sahtesini yapıyorlar.

The Independent'ın elde ettiği fotoğraflar, Türk tekstil fabrikalarındaki işçilerin, uzmanların steril olmayan ve standardın altında diye tanımladığı koşullarda tıbbi maskeler diktiğini gösterdi. Salı günü Türk polisi, İstanbul'da yetkisi olmadan tıbbi malzeme üreten atölyeye düzenlediği baskında bir milyon maske ele geçirdi ve 5 kişiyi tutukladı.

Elektronik endüstrisi için koruyucu maskeler temin eden endüstri içinden bir kişi, "Photoshop ya da her neyse kullanarak kendi sertifikalarını yapıyorlar" dedi.

Sanki sahte Nike tişörtleri satıyormuş gibi kutu üreticilerine giderek logolu sahte kutular yapmalarını bile istiyorlar. Artık kimse tişört satın almadığı için maske üretmeye başladılar.

Geçen hafta Interpol, sahte maske ve diğer tıbbi malzemelerdeki artışa dair uyararak 121 tutuklamayla ve 14 milyon dolar (yaklaşık 90 milyon TL) değerinde "tehlike teşkil edebilecek ilacın" ele geçirilmesiyle sonuçlanan 90 ülkenin katıldığı bir operasyon düzenlediğini açıkladı.

Interpol genel sekreteri Jürgen Stock yaptığı açıklamada, "Suçlular kar elde etmek için engel tanımayacak" dedi.

Halk sağlığı krizi sırasında bu tür sahte tıbbi malzemelerin yasadışı ticareti, halkın refahını ya da yaşamını hiç umursamadıklarını gösteriyor.

Cerrahi maskeler, hem dünyanın koronavirüsle mücadelesi için kritik bir bileşen hem de dünyanın her yerinde yaşamı dramatik şekilde dönüştüren salgının en görünür simgesi haline geldi. Dünya genelinde sağlık çalışanları, yeterli maskeye sahip olmamaktan şikayet ediyor. İran'dan İtalya'ya, İtalya'dan ABD'ye doktorlar ve hemşireler, normalde her hastadan sonra çöpe atılan maskeleri yeniden kullanmak zorunda bırakıldıklarını söylüyor. Ulusal ve yerel hükümetler, daha fazla maskeye ulaşabilmek için mücadele ediyor.

Güvenli olmayan yöntemlerle üretilen, tehlike potansiyeli taşıyan sahte maskeler durumu daha da güçleştirerek sağlık profesyonellerinin ve siyasi karar alanların karşılaştığı zorluklara yenilerini ekliyor. Yasal tıbbi malzeme üreticileri ve aracıları, itibarlarından endişe duyuyor ve hastalığın yayılması da alarmı verdiren faktörler arasında bulunuyor. 

Massiad - Marmara Tıbbi Cihaz Üreticileri ve Tedarikçileri Derneği disiplin kurulu başkanı C. Sadrettin Dai "Şu anda Türkiye'de bu maskeleri tekstil şirketleri üretiyor" diyor.
 

mask - Borzou Daragahi.jpeg
Yüz maskeleri, steril olmayan atölyelerde üretiliyor (Borzou Daragahi / The Independent)


"Sertifikalarını nasıl aldıklarını bilmiyorum" diye ekliyor.

Bu sertifikayı almak kolay değil. Bu, Türkiye'deki tıbbi cihaz endüstrisi için çok büyük bir tehlike. Sektörün imajı zedeleniyor. Bu maske sorunu hepimizi töhmet altında bırakıyor.

Tıbbi alanların yanı sıra endüstriyel alanlarda da kullanılabilen koruyucu maskeler, kendisini Kovid-19'dan korumak isteyen ön cephedeki hastane çalışanlarının ve virüsün yayılmasını engellemek isteyen sıradan insanların gözünün kaldığı bir emtia haline geldi.

Endüstri uzmanlarına göre sahte maskeler, doğru malzemeler kullanarak ya da steril ortamlar sağlanarak üretilmediği ve virüslerin veya bakterilerin solunum yollarına girmesini önleyecek özelliklere sahip olmadığı için tıbbi çalışanların sağlığınaa yönelik bir tehlike oluşturabilir. 

Endüstri içinden bir kaynak, "Maskelerin gereken sıklığı karşılamaması, virüsün kişinin burnuna veya ağzına girebileceği anlamına geliyor" diyor.

Tıbbi ürün endüstrisinden bir başka yönetici, sağlık malzemesi üreticileri yerine tekstil firmalarının ürettiği sahte maskelerin belirli bir yüzdesinin "hiç yoktan iyi" olduğunu, üç katman malzeme kullanan temel standartlara uyduğu ve yaklaşık 60 gram ağırlığında olduğu sürece maskelerin sıvı damlacıklarla bulaşan koronavirüsün içeri sızmasını önlemek için yeterli geleceğini söyledi. Kaynak, en azından daha fazla akademik çalışma yapılması gerektiğini belirtti.

Muazzam küresel talep karşısında geleneksel tıp üreticilerinin yeterince maske üretebilmesi mümkün değil.  İstanbul merkezli medikal sarf malzemesi tedarikçisi Çapa Medikal'den Serdar Ağalar, "Bu acil bir durum" dedi.

Normal bir zamandan geçmiyoruz.

Kaçak üretimin kapsamı bilinmiyorken sektör kaynakları, küresel koronavirüs salgını sonrasında tekstil endüstrisinin çökeceğini düşünerek paniğe kapılan Çin, Hindistan ve Türkiye'deki fabrikaları kapsadığını söylüyor. Sektör içinden bir kaynak, Türkiye'de sadece bir fabrikanın günde 450 bin maske ürettiğini söylüyor ve muhtemelen ülkede bu donanıma sahip düzinelerce işletme var. Sektörde önemli bir mevkiye yer alan kaynak, Türkiye'nin şu anda günde yaklaşık 50 milyon maske üretme kapasitesine sahip olduğunu söyledi.
 

mask - The Independent.jpg
Türk polisi, ürünlerini Sağlık Bakanlığı'na satmaları için sözleşme imzalamalarını isteyerek tıbbi maske üreticilerinin depolarına zaten el koydu (Türk polisi / The Independent)


Türkiye'deki maske üretimi, koronavirüs salgını dünyanın en büyük tıbbi koruyucu ekipman üreticisi Çin'i sararken ocak sonlarında zıpladı. The Independent'a konuşan aracılar, standartların altında olduğu bariz ve genellikle kullanıcıya ulaşana kadar steril tutacak plastik ambalajı bulunmayan kutulara doldurulmuş çok sayıda maskeyi satmak için dünyanın her yerinden gelen tekliflerde büyük artış fark etmeye başladıklarını söylüyor.

Çin hükümeti, tıbbi standartlar hakkında çok az şey bilen şirketlere mümkün olduğunca çok maske imal ve temin etme emri vererek kargaşaya katkıda bulundu. Dünyanın her yanından aracılara ulaşarak 10 milyonlarca maske sipariş ettiler.

Türkiye yılda ortalama 150 milyon maske üretiyor. Çin, ocak ayında Türkiyeli üreticilerinden 200 milyon maske sipariş etti; İtalya, Hollanda, Fransa, Polonya ve Almanya'dan gelen siparişler de talepte artış ve fiyatlarda değişmeye neden oldu. Böylece Türkiye'deki bir maskenin fiyatı 0,02 dolardan 0,04 dolara, daha sonra da 0,50 ve 0,60 dolara uçtu.

Çapa Medikal'den Serdar Ağalar, büyük nakit beklentisinin tıbbi deneyimi olmayan üreticilerin setöre girmesine yol açtığını söyledi.
 

mask - The Independent - 2.jpeg
Yasal tıbbi malzeme üreticileri, sahte ürünlerdeki artış sonrasındaki itibarları hakkında endişeleniyor (Borzou Daragahi / The Independent)


Ağalar, "Bu Çin hükümetinin hatası" diye konuştu.

Panik yarattılar ve güvenilir olmayan aracılar kullandılar.

Şirketler standardın altında kalan hammadde satın aldı, makine sipariş etti ve sıradan tekstil standartlarını kullanarak maskeler dikti.

The Independent'a konuşan bir aracı, "Esas konu, Avrupa standartlarını karşılayacak gerçek seri üretime sahip olmak için insan hatasına yer vermeyen ultrasonik makinelere ihtiyaç duymanız" dedi.

Bu yıl Çin, hem Hong Kong'da hem de anakarada perakendecilerin ve toptancıların sattığı, sahte olmasından şüphelenilen on binlerce tıbbi maskeye el koydu. Endüstriden bir kaynak, Çin'in şubat ayında Türk şirketlerinin sattığı bir milyon dolar (yaklaşık 6,5 milyon TL) değerindeki standardı karşılamayan tıbbi maskeyi çöpe attığını söyledi. "Bu olaydan sonra Çin büyükelçisi sürece dahil olarak bizzat maskeleri değerlendirmeye ve satın almaya başladı" dedi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Türkiye'nin 2 milyar dolarlık (yaklaşık 13 milyar TL.) tıbbi malzeme endüstrisi, hem ekonomik yavaşlama hem de istifçilik suçlamaları nedeniyle ağır darbe aldı. Dai, hastanelerin faturalarını aylardır geciktirerek yasal üreticilerin yeni siparişlere ayak uydurmasını zorlaştırdığını söyledi. 

Bu hafta Türk yetkililer, tıbbi malzeme şirketlerini maskeleri istiflemekle suçladı ve koruyucu maskelerle diğer teçhizatı hükümete satmaması halinde sektörü oluşturan firma grubunu, 2 milyar dolarlık endüstrisinin yönetimine el koymakla tehdit etti.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu yerel basına yaptığı açıklamada, ürünlerini Sağlık Bakanlığı'na satmaları için sözleşme imzalamayı talep etmek üzere polisin, pazar günü tıbbi maske üreticilerinin depolarına baskın düzenlediğini söyledi. Endüstri içinden kaynaklar, eğer stoklama yapılıyorsa bunun kısmen bu ay yürürlüğe girerek maske ihracatını zorlaştıran yeni kurallar nedeniyle olduğunu söylüyor. Uzmanlar, er ya da geç çok daha fazla hükümetin tıbbi malzemelerin kontrolünü ele geçirmek için acil durum yasaları çıkaracağını tahmin ediyor.

Ankara'daki Güven Hastanesi'nin Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nüket Küçükel, "Burada ABD'deki Savunma Üretimi Kanunu'nu başlatma kararına paralellik görüyorum" dedi.

Bu yasaların bulunduğu ülkelerdeki birçok hükümetin müdahale etmeyi düşünmesi olası.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east

Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU