Çin’in Vuhan kentinde tespit edildikten sonra dünya çapında yayılan yeni koronavirüs, tüm önlemlere rağmen etkisini sürdürüyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) salgının merkez üssünün Avrupa olduğunu açıklarken, Avrupalı sağlık çalışanları da virüsle savaşın “ön cephedeki askerleri” olarak görülüyor. Ancak kıtadaki binlerce sağlık çalışanı hasta olup çalışamaz hale geldi.

Kıtanın en kötü etkilenen ikinci ülkesi İspanya’da sağlık bakanı salı günü, onaylanan 40 bin vakanın 5 bin 400’ünün (yaklaşık yüzde 14’ü) sağlık çalışanlarından oluştuğunu açıkladı. Başka hiçbir ülkede sağlık çalışanları için bu gibi oranların bildirilmediği belirtiliyor.

Ancak Avrupa genelindeki tüm sağlık çalışanları salgından kötü etkilendi. İtalya, Fransa ve İspanya'da 30'dan fazla sağlık uzmanı koronavirüs yüzünden hayatını kaybetti, binlerce sağlık personeli de kendini tecrit etti.

İtalya’daki salgının merkezi Brescia’da doktor ve hemşirelerin yüzde 10 ila 15'inin enfekte olduğu ve bu yüzden görev dışı kaldığı aktarıldı. Paris’teki kamu hastanelerindeki yaklaşık yüz bin personelin de 490’ının enfekte olduğu bildirildi.

Madrid'deki en büyük hastanelerden La Paz hastanesinde 426 kişi (sağlık personelinin yüzde 6'sı) pozitif test sonucu aldıktan veya koronavirüs semptomlarını gösterdikten sonra evde izole edildi. Katalonya'daki daha küçük bir hastane olan Igualada’da ise bin personelin üçte biri eve gönderildi.

Doktorlar sendikasının genel başkan yardımcısı Ángela Hernández Puente, “Bazı doktorlarımız maalesef yeterli koruma olmadan çalıştı ve vektör haline geldi” dedi.

Sağlık sistemi üzerindeki yük artıyor

Doktorlar, hemşireler ve diğer personeller hasta olunca, salgın yüzünden zaten zor durumda kalan sağlık sistemi üzerindeki yükler artıyor. 

Örneğin Madrid’de ölenlerin bedenleri morga dönüştürülmüş olimpik bir buz pateni pistine yerleştiriliyor.

Öte yandan İspanya’nın tıbbi ekipman stoğunu erkenden güçlendirmediği düşünülüyor. Doktor ve hemşirelerin kullandığı maske ve eldiven gibi koruyucu ekipmanlarda personelin sağlığını tehlikeye atacak bir sıkıntı yaşanıyor.

The New York Times’a konuşan sağlık çalışanları, personelin bu yükün altında ezildiğini ve daha fazla ekipman bulunması için adeta yalvardığını söyledi. Buna göre enfekte olan personelin psikolojik yükü de artıyor.

Koronavirüs test sonucu pozitif çıkan, Igualada hastanesinin iç hastalıkları doktoru Marc Arnaiz, “Başkalarına bakmaya alışmışsınız ve şimdi evde kalmanız, kendinize bakmanız isteniyor” dedi.

31 yaşındaki doktor hastalığı bir hastasından kaptığını düşünüyor. Semptomları göstermeye başladığı gün, hastasının test sonucunun da pozitif geldiğini aktarıyor.

“Aynı maskeleri tekrar kullanıyoruz”

Üstelik Madrid’deki hastanelerin durumdan şikayetçi olan sağlık çalışanlarının konuşmasını istemediği iddia ediliyor. Bu yüzden basına konuşan bazı personeller takma isimler kullanıyor ya da tam isimlerini paylaşmak istemiyor.

Madrid'de bir devlet hastanesinde çalışan 30 yıldır hemşire Yolanda da onlardan biri. Salgının kötüleşmesiyle geçici bir acil serviste görevlendirildiğini söyleyen Yolanda yeterli koruyucu giysiler olmadan çalışırken yeni şeyler öğrenmek zorunda kaldığını ifade etti.

Aynı yüz maskesini tekrar tekrar takmanın, yüze bir kağıt parçası yapıştırmaktan farkı yok.

Geçen hafta ateşi çıkan Yolanda, pazar günü yaklaşık 30 meslektaşıyla birlikte virüs kaptığını öğrendi:

Elimizden gelenin en iyisini yaptık ama bazılarımız ne yazık ki hasta zincirinin bir parçası haline geldi.

Hemşire sendikası SATSE Madrid'in iletişim direktörü Juanjo Menéndez ise daha sert eleştiriler yaptı.

“Virüsün hastanelerde dolaşmaya başladığını öğrendiğimizde hala koruyucu ekipman kullanımını belirli durumlarla sınırlamamız gerektiği söyleniyordu” diye Menéndez şöyle devam etti:

Bu çok temel bir hata. Öyle tıp fakültelerinde öğrenciler ilk yılında bundan kaçınmayı öğrenir.

“Hükümetin bir açıklama borcu olacak”

İspanya, Fransa ve İtalya’daki sağlık uzmanları ve yetkililer, ekipman sıkıntısı yüzünden şok olduklarını söylüyor.

İtalya'nın en kötü etkilenen şehirlerinden Bergamo Belediye Başkanı Giorgio Gori, doktorların yeterince korunamadığını ve ev ziyaretleri yapan doktorlardan hala maske ve eldiven talepleri aldığını söyledi.

Fransa'nın en büyük doktor sendikalarından birinin başkanı Jean-Paul Hamon, salı günü LCI’a konuştu ve hastane dışındaki pratisyenler ve huzur evi çalışanları gibi hastalarla yakın temas kuran personeller için endişelendiğini ifade etti. 

Fransa'da şimdiye kadar Kovid-19'dan ölen 5 doktordan üçü pratisyen hekim, biri de jinekologdu. Kendisi de enfekte olan Hamon, “Hükümet kesinlikle hazırlıksız yakalandı” dedi ve ekledi:

Hükümetin bir açıklama borcu olacak.

İspanya'nın kuzeybatısındaki Santiago de Compostela üniversite hastanesinde bulaşıcı hastalık birimini koordine eden doktor Antonio Antela da hasta yatağından seslendi:

Ders şu: Halk sağlığı sisteminize dikkat edin, çünkü başka salgın hastalıklar olacak ve biz daha iyi hazırlanmalıyız.

Madrid'deki bir devlet hastanesinde doktor Juan ise “Herkes gibi hedefiz, ancak diğer meslektaşlarımız için de tehdit oluşturuyoruz” dedi.

37 yaşındaki doktor şöyle devam etti:

Ayrıca, herkesin test sonucu pozitif çıkarsa ve hastanelerde hiç sağlık çalışanı kalmazsa ne yapacaksınız?

Worldometers verilerine göre vaka sayısı gün itibarıyla 436 bini geçti. 111 bin 800’den fazla kişinin iyileştiği salgında 19 bin 600’den fazla kişi hayatını kaybetti.

Independent Türkçe, The New York Times