Gerontologlar Derneği: İleri yaştaki insanlara "yürüyen korona" muamelesi yapılması kabul edilemez

Koronavirüs salgını nedeniyle 65 yaş ve üzerine sokağa çıkma yasağı getirilmesi sonrası, sosyal medyada paylaşılan bazı görüntülerde duygusal şiddet hakim. Gerontologlar Derneği Başkanı Faruk Yaşar Gürdal'a göre bu durum kabul edilemez

"Türkiye’de yaşlı nüfus 10 yılda yüzde 48 arttı; 60 yıl sonra her dört kişiden biri yaşlı sayılacak"

Independent Türkçe'nin 18 Mart tarihli haberi böyle diyordu.

TÜİK verilerine göre 2009'dan bu yana 65 yaş üstü nüfusun sayısı 2 milyonun üzerinde artmış durumda. 

Bir başka deyişle bir zamanlar genç nüfusyla övünen Türkiye artık yaşlanıyor.

İleri yaştakilerin toplam nüfustaki payının yüzde 7’den yüzde 9,1’e çıkması bunun kanıtı. 

Koronavirüs ve yaşlılar

103 günden bu yana yeni tip koronavirüs salgını ile boğuşan dünya bu dönemde en çok yaşlıları konuşuyor. 

Zira resmi rakamlara göre 169 ülkeye yani dünyanın yüzde 87'sine yayılan Kovid-19 en çok yaşlıları etkiliyor. 

Şubat ayında Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin yayınladığı çalışmaya göre 80 yaş ve üstü, yüzde 14,8'lik ölüm oranı ile ilk sırada yer alıyor. 

80 yaş grubunu, yüzde 8'lik oran ile 70-79 yaş aralığı takip ediyor.

Yüzde 3,6'lık ölüm oranı ile 60-69 yaş grubu üçüncü sırada.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın Türkiye'de koronavirüse dair ölüm sayılarını duyurduğu mesajlarında ilk 10 gün ölenlerin hep yaşlı olduğundan bahsetmesi ise sadece durumun ciddiyetini ortaya koymadı.

Toplumda bir kesim bu bilgilendirme ve beraberinde gelen uyarıları yanlış okudu.

Sokağa çıkma yasağı sonrası tartışmalar

Türkiye'de de salgın nedeniyle 65 yaş ve üstündeki kişilere sokağa çıkma yasağı getirilmesi sonrası meydana gelen bazı ihlaller tartışmalara yol açmış durumda. 

Geçtiğimiz pazar günü İstanbul Kasımpaşa'da "Devletin uygulamasını destekliyorum ama evde tavuk bitmişti" diyerek niye yasağı deldiğini anlatan 84 yaşındaki Harun Yılmaz o tartışmalara yol açan örneklerden biriydi. 

Tokat’ta ise ikazlara rağmen sokağa çıkan risk grubunda yer alan 65 yaş üstündeki bir kişi habercilere hakaret edip tepki gösterenlere bıçak çekti.

Bu manzaraların önüne geçmek için ise gösterilen çaba her gün yoğunlaşıyor.

Belediyeler, zabıtalar, polis teşkilatı, İçişleri Bakanlığı'nın oluşturduğu Vefa Sosyal Destek Grubu ve sivil inisiyatifler bu zorlu ve riskli bu günlerde yaşlıların ihtiyaçlarını karşılamak için el uzatıyor.

Yaşlılara yönelik duygusal ve fiziki şiddet

Ama işin bir de yaşlılara yönelik duygusal şiddet boyutu var.

Bugün sosyal medyada ortaya çıkan video gibi.

Görüntülerde kendisi polis olarak tanıtan bir genç, sokakta karşılaştığı yaşlı adamı sözleriyle taciz ediyor, “Normalde ceza kesmemiz gerekiyor bu sefer sizi affedelim” ifadesini kullanıyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Yaşlı adam da bu sözlere “Hastaneye geldim, otobüs almadı beni. Polise söyledim” diye karşılık veriyor.

İçişleri Bakanlığı, söz konusu videoda duygusal şiddet uygulayan kişinin yakalandığını ve hakkında işlem başlatıldığını duyurdu.

Tartışılan sadece bu görüntü değil.

Zonguldak'ta da yine başrolünde yaşlı bir kişinin geçtiği bir olay yaşandı.

Anadolu Ajansı'nın servis ettiği haberde kentteki toplu taşıma aracına binmek isteyen 65 yaş üstü bir kadın içeri alınmadı. 

Aracın önüne yatıp hareket etmesini engelleyen kadını görüntüleyip hakaret eden iki kişi, saatler sonra polis tarafından gözaltına alındı.

Videoyu çekenlerden biri ihtiyar kadına "Çekil pis koronalı!" diyor, fiziki olarak da rahatsızlık veriyordu.

İstanbul Bağcılar'da ise yaşlı bir kişiyi durdurarak zorla maske takan ve başına kolonya döken kişi gözaltına alındı.

Tüm bu yaşananlar beraberinde duygusal şiddet ve yaş ayrımcılığı gibi konuları gündeme getirdi. 

Ortak kanaat tedbirsizliğin yanında toplumda yaşlılara yönelik derin bir önyargı olduğu şeklinde.

Bu önyargı yaşlı bireylerin koronavirüs taşıdığı yönünde. 

"Yaşlıları anladığınızı gösteren bir dil kullanın"

Psikolog Ahmet Yıldız, "Ergen ile ergenlik psikolojisini dikkate alıp konuşmazsak nasıl isyan ediyorlarsa yaşlılar da onları anladığınızı gösteren bir dil kullanmadığınızda isyan ediyor" diyor.
 


Özellikle bu dönemde yaşlılara dönük ayrımcı bir dilin hakim olduğunu belirtip empati kurulması gerektiğini söylüyor. 

Yaşlılık bilimiyle uğraşanlar tepkili: Yaşlılara "yürüyen korona" muamelesi yapmayın

Peki tüm yaşlılıara yönelik ayrımcı eylemler ile ilgili için gerontologlar yani yaşlılık bilimi gerontoloji ile uğraşanlar ne diyor?

1930'lu yıllardan beri ABD ve Avrupa'da anabilimdalı olarak çeşitli üniversitelerde okutulan gerontolojinin Türkiye'deki temsilcilerinden Süleyman Demirel Üniversitesi öğretim görevlisi ve Gerontologlar Derneği Başkanı Faruk Yaşar Gürdal tepkili.

Gürdal, yaşlılar ile doğru iletişim kurulması için Vefa Sosyal Destek Grubu'nda gerontologların da yer alması gerektiği düşüncesinde.

Gürdal ileri yaştaki kimseleri sosyal medyaya malzeme edilmemesi gerektiğini söylüyor:

Biz gerontologların bire bir çalışma grubu olan yaşlılarımızın, özellikle sosyal medya fenomenliğinden kaynaklı bir malzeme olarak kullanılmasını esefle kınıyoruz. Covid-19 virüsü hiç şüphesiz ki global bir sorun ve risk grubu ise yaşlılarımız yani WHO tanımına göre 65 + vatandaşlarımız ölümle sonuçlanabilen risk grubunun içerisinde; Ancak bizlerin anlam veremediği durumlar var. Mecburiyetten dolayı sokağa çıkan vatandaşlarımız yaşı ileri olan bir vatandaşımızı gördüğünde adeta “yürüyen korona” gibi davranmalarına anlam veremiyoruz.

Gerontologlar Derneği Başkanı Gürdal, yeni tip koronavirüsün sadece yaşlılarda görülüyor gibi algılanmasına itiraz ediyor.

Çok değil 8 ay önce tam da bu zamanlar yapımcısı Rus Wireless Lab şirketine 10 günde 1 milyon dolar kazandıran FaceApp uygulamasıyla yaşlılığa öykünen dünya, son 100 gündür koronavirüs sarmalında yaşlılardan kaçıyor. 

Türkiye İstatistik Kurumu'na göre yaşlı nüfusun yüzde 15'inin yoksulluk sınırında yaşadığı, 65 yaş üstündeki 3 milyon kişinin "Mutsuzum" dediği Türkiye'de koronavirüs salgını sonrası yapılacak olan ilk araştırmada ortaya nasıl bir manzara çıkacağı merak konusu.

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU