Yeni tip koronavirüse karşı “saç kurutma makinesi ile buruna sıcak hava püskürtmenin, başlangıç aşamasındaki virüsü öldürerek, kuru öksürüğü ve nefes darlığını yenmede en etkili yöntem olduğu” şeklindeki tavsiye, sosyal medyada hızla yayılırken Independent Türkçe de bunu haber yaptı. 1
Tabii ki böyle bir uygulamanın virüsü öldürebileceğini ispatlayan hiçbir bilimsel araştırma yok ve virüslerin 56 derecede öldüğü dikkate alındığında tür bir uygulama ile bu kadar sıcaklığın sağlanması mümkün görünmüyor.
Bunlara rağmen başlangıçta delili olmayan ve mantıklı görünmeyen şeylerin daha sonra çok etkili ve faydalı olduğu da ortaya çıkabilir.
Tıpkı bugün koronavirüse karşı korunmada en etkili silahımız olan su ve sabunla el yıkamanın enfeksiyonları önleyebileceğinin iddia edilmesinin zamanında tıp aleminden gördüğü tepki gibi. 2
Ben bu gibi durumlarda şöyle düşünürüm:
BİR: Bir şeyin doğru olmadığını gösteren bir delil olmaması onun yanlışlığını ispat etmez.
İKİ: Bu uygulamanın bir yararının olmadığının veya zararlı olabileceğinin bilimsel metotlarla gösterilmesi icap eder.
ÜÇ: Uygulamanın prensibinin akıl ve mantıkla uyumlu olması, en azından çelişkili olmaması icap eder.
DÖRT: Uygulamanın zararlı ve ticari olmaması gerekir. Herkes tarafından kolayca uygulanabilmelidir.
BEŞ: Uygulamanın, etkinliği bilinen bir şeyin yerine tavsiye edilip edilmediği de mühimdir.
Değerlendirmem şöyle:
Yukarıdaki ölçülere göre, buruna sıcak hava püskürtülmesinin virüslere karşı faydalı olduğunu gösteren bir araştırma olmadığı gibi faydasız olduğunu gösteren bir araştırma da yoktur.
Bunun zararlı veya ticari bir tarafını da göremiyorum. Her evde mutlaka en azından bir tane saç kurutma makinesi vardır.
Uygulama aşı veya ilaca veya etkili olduğu bilinen hiçbir şeye alternatif olarak sunulmadığı gibi virüsten korunma tedbirlerine uymayı bırakmak gibi tarafı da bulunmamaktadır.
Herkes tarafından kolayca yapılabilecek bir işlemdir.
Bilim bu işe ne diyor?
200’den fazla bilimsel yayını olan, BMJ Open Heart tıp dergisi editörlerinden Saint Luke’s Mid America Heart Institute’da kalp-damar araştırmaları yapan Dr. James DiNicolantonio buruna sıcak hava püskürtülmesine benzer sauna tedavisinin RNA türü virüslere etkisi olabileceğini düşünüyor. 3, 4
Ona göre, sauna sıcak şok proteinleri vasıtasıyla RNA virüslerinin çoğalmasını önleyebilir:
HSP70 —> prostaglandinler A1 and J2 —> virüs çoğalması baskılanıyor.
Düzenli olarak girilen saunanın soğuk algınlığı sıklığını azaltabileceğini gösteren, bilimsel değeri fazla olmayan bazı yayınlar da var. 5, 6
Gelelim neticeye;
Saç kurutma makinesi ile buruna sıcak hava püskürtmeyi,
- faydası ispatlanmamış olsa bile bilinen aşikar bir zararının olmaması;
- etkili bir aşı, ilaç veya tıbbi bir yönteme alternatif olarak sunulmaması;
- virüse karşı alınan tedbirleri dışlamaması;
- ticari tarafı bulunmaması;
- zayıf da olsa bilimsel bir karşılığı olması
- herkes tarafından kolay uygulanabilmesi gerekçeleriyle
Ve bilim dünyası ve sağlık otoritesinin tüm ikaz ve tavsiyelerini tam olarak yerine getirmek kaydı şartıyla, dışarı çıkmadıkları için zaten canları sıkılan insanlar için uygulanabilir bir meşgaledir.
BİR: Tedavide işe yarayacağına ihtimal vermemekle beraber yapılmasında da bir mahzur görmüyorum.
İKİ: Bu uygulama, şikayeti olan hastalarda doktora başvuruyu geciktirmemelidir.
ÜÇ: Esas olan Sağlık Bakanlığı’nın tüm tavsiyelerine titizlikle uyulmasıdır.
Kaynaklar:
- https://www.independentturkish.com/node/150581/sa%C4%9Flik/sa%C3%A7-kurutma-makinas%C4%B1-koronavir%C3%BCse-iyi-geliyor-efsanesi-ger%C3%A7e%C4%9Fi-yans%C4%B1t%C4%B1yor-mu
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Ignaz_Semmelweis
- https://www.researchgate.net/profile/James_Dinicolantonio
- https://twitter.com/drjamesdinic/status/1239335169833697280?s=20
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2248758/
- https://www.karger.com/Article/FullText/441402
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
