Tunus’ta koronavirüsün yayılması, ‘duruma dair ulusal egemen kararların dağılması ve üç liderlik arasında (cumhurbaşkanlığı, parlamento ve başbakanlık) anlaşmazlıkların ortaya çıkması nedeniyle’ derin bir krizi daha ortaya çıkardı.
Peki, koronavirüs kriziyle mücadelede alınan kararlar ve eylemler bu anlaşmazlıktan etkilendi mi?
Başbakan İlyas Fahfah’ın ülkenin yaşadığı istisnai duruma ilişkin çeşitli önlemleri ilan etmesi, gerçekleştirdiği iki görüşmede de solgun görünmesi ve Cumhurbaşkanı Kays Said’in 17 Mart’ta yerel saatle akşam 6’dan sabah 6’ya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etmesi sorulara neden oldu.
Siyasi çatışma
Halk Temsilcileri Meclisi Başkanı’nın ikinci yardımcısı Tarık el-Fetiti, sosyal medya organları aracılığıyla yaptığı açıklamada hükümeti kurmakla görevli İlyas Fahfah’ın geçen salı günü meclis ofisi ve blok başkanlarının toplantısına katılmayı kabul etmediğini duyurdu.
Fetiti, Halk Temsilcileri Meclisi’nin başta ‘yürütme organının, ülkeye ve vatandaşa hizmet etmekten (hayatlarına ve güvenliklerine dokunacak koşullarda onları korumak olan) sapması durumu’ olmak üzere uygun gördüğü her an güvenini geri çekebilen asli makam olduğunu söyledi. “Tunus, bir felaketle karşı karşıya ve yetkileri hususunda çekişme yaşanamaz. Tunus halkına, bu zor koşullarda saygı gösterilmeli ve korunmalıdır” ifadesini kullandı.
Temsilciler Meclisi Başkanı’nın ikinci yardımcısı, Kays Said, İlyas Fahfah ve Raşid el-Gannuşi’ye de ülkedeki üst makamların başkanları olarak ‘farklılıkların üstesinden gelme, halkın kaderi hakkında karar vermek için en yakın zamanda bir araya gelme ve Tunus halkına güven veren umut ışığı olarak cesur kararlar ilan etme” çağrısında bulundu.
Seçim sonuçları
Siyasi analist Velid Lukini, Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı haberde söz konusu üç makamın tanık olduğu sahnenin ‘son derece kötü’ olduğunu belirtti. Lukini, “Üç başkanlık, Tunus halkını tehdit eden insani kriz çerçevesinde ve herkesin Tunus’u ve Tunusluları bu salgından kurtarmak için bir araya gelmesi gereken bir zamanda güç uğruna bir çatışma ve rekabet yaşıyor” dedi. “Tüm tarafların Tunusluların sağlığı pahasına yeni bir siyasi bilanço için bu trajik davranışı utanç vericidir” ifadelerini kullandı.
Velid Lukini, Tunuslulara ‘gelecek seçimlerde daha iyi seçimler yapma’ çağrısında bulunurken, “Seçimler bir lüks ya da gösteri değildir. Aksine tüm insanların kaderi seçimlerle belirlenir” dedi. Lukini sözlerine şöyle devam etti:
“Son seçimlerdeki siyasi bilanço olgunlaşmadı. Koşullar, ülkedeki mevcut durumla başa çıkmak için profesyonellik eksikliğinin ve doğaçlamanın yanı sıra doğru kararlar veremeyen bir liderlik yarattı."
Doğaçlama
Lukini, mevcut krizin idaresine ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“Tunus, koronavirüs vakalarının ortaya çıkmaya başladığı sırada diğer devletlerde neler olduğuna bakmadı. Tunus, iki haftalık sokağa çıkma yasağı gibi daha provokatif tedbirler almak zorunda kaldı. Ekonomistler bunun hava, kara ve deniz ulaşımının kapatılmasıyla virüsün zararlarını karşılayabilir olmadığını doğruladı.”
Lukini ayrıca yan çatışmaların ve üç başkanlık arasındaki koordinasyon eksikliğinin güçlü pratik önlemlerin alınmasını engellediğini söyledi.
Velid Lukini, Sağlık Bakanlığı’nın ‘bilgi sağlama, salgının yayılmasına uyum sağlama, tavsiye, rehberlik etme ve 24 saat boyunca telefon hattı geliştirme’ çabalarına da övgüde bulundu. Bunların bakanlığın kapasitesine göre aldığı önlemler olduğunu belirten yetkili söz konusu adımların ise yeterli olmadığına dikkat çekti. Lukini sözlerinin devamında şunları söyledi:
“Devlet, bağış toplayarak ve bu salgına karşı koyma çabalarını destekleme konusunda özel sektöre dahil olarak finansal yetenekleri daha fazla seferber etmeye yöneldi.”
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin
