Irak’ta ABD hava saldırısı sonucu Haşdi Şabi Heyeti Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Muhendis’in hayatını kaybetmesinin üzerinden yaklaşık iki ay geçmesine rağmen etkileri halen Irak içinde devam ediyor.
Ebu Fedek
Haşdi Şabi Heyeti, 20 Şubat’ta yaptığı açıklamada, Muhendis’in ölümü sonrasında boşalan Haşdi Şabi Genelkurmay Başkanlığı’na Abdulaziz Ebu Fedek’in getirildiğini duyurdu.
Ancak Haşdi Şabi, bu kararı alırken, böylesi bir yetkinin sadece Silahlı Kuvvetler Komutanı’na (Başbakan) ait olduğuna işaret eden hukuki düzenlemeleri görmezden geldi.
Muhendis’in ölümü sonrasında alınan kararla ilgili bir dizi sızıntının yayılması, tarafların dikkatlerini makamın önemine çekti. Ebu Fedek kararının yol açtığı sonuçlar, ancak kararın üzerinden birkaç gün geçtikten sonra anlaşılabildi. Nitekim Haşdi Şabi’nin ‘4 Grubu’ çıkarak, Muhendis’in ardından bir isim seçilmesiyle ilgili bilgisi bulunmadığını açıkladı. 4 Grup, böyle bir kararın ‘hukuki düzenleme gerektirdiğini ve bunun da mevcut hükümet koşullarında sağlanamayacağına’ işaret etti.
Haşd-i Merciiye ve Haşd-i Velayet
Söz konusu 4 Grup, Iraklı Şiilerin en üst dini mercii Ali es-Sistani takipçilerinin yoğun olarak barındırmasına atıfla ‘Haşd-i Merciiye’ veya ‘Sistani Tugayları’ olarak biliniyor. Bu grupların isimleri şöyle;
- Ensar El Merciye Tugayı
- Ali El Ekber Tugayı
- İmam Ali Tümeni
- Abbas Mücadele Grubu
Bu niteleme, İran’ın Velayet-i Fakihi Ali Hameney’in takipçilerinden oluşan Haşd-i Velayet’i, Sistani’nin grubundan ayırmak için kullanılıyor. Hamaney, Irak’taki Haşdi Şabi gruplarının çoğu tarafından mezhep önderi olarak kabul edilir.
Haşd-i Merciiye’nin Ebu Fedek kararına itiraz etmesi, Haşd-i Velayet gruplarının İran ile arasına mesafe koyan Haşd-i Merciiye’ye danışmadan bu kararı aldığı yorumuna kapı aralıyor.
Silahlı Kuvvetler Komutanı unvanına sahip olan Başbakan Abdulmehdi, karara ilişkin sessizliğini halen koruyor.
Haşd-i Merciiye grupları, karara ilişkin görüşlerini Haşdi Şabi Heyet Başkanı Falih el-Feyyad’a bildirdiklerini ve resmi bir yanıt beklediklerini bildirdi.
Feyyad’ın yanıtı
Independent Arabia’dan Muhammed Naci’nin haberine göre, Feyyad’ın söz konusu grupların talebine yönelik yanıtı fazla gecikmedi. Yanıt aynı zamanda Haşd-i Merciiye’nin zaferi olarak nitelendirildi.
Feyyad, Haşdi Şabi’nin Silahlı Kuvvetler Komutanı’nın emirlerine bağlı bir askeri kurum olduğunu ve böyle bir kararın Haşdi Şabi içerisindeki bazı gruplar tarafından alınamayacağını söyledi.
Feyyad, Başbakan’ın atamaya ilişkin henüz bir kararname yayınlamadığını belirtti.
Haşdi Şabi Şura Meclisi
Haşdi Şabi, 20 Şubat tarihli açıklamasında Ebu Fedek kararının kurum içindeki Şura Meclisi tarafından alındığını açıklamıştı. Ancak Feyyad, Haşdi Şabi içerisinde böyle bir meclisin olmadığını ifade etti.
Feyyad, "Şura Meclisi’nden söz eden taraflar ya yanılıyor ya yeterli ölçüde bilgi sahibi veya başka bir amacı var. Ebu Fedek makam için gösterilen adaylardan biri ancak onun Haşdi Şabi Genelkurmay Başkanlığı’na atandığına dair herhangi bir kararname yayınlanmadı" dedi.
Feyyad, makam için birtakım isimleri aday gösterdiğini ancak Başbakan Abdulmehdi’nin konuyla ilgili kararını henüz vermediğini ifade etti.
Feyyad, Haşdi Şabi kararlarının dışında bırakılma girişimini önlemeye çalışıyor
Konuyu yakından takip eden kaynaklar, Falih’in açıklamalarının Haşdi Şabi içindeki İran damarına muhalif bir tutum olarak değerlendirdi. Nitekim Muhendis’in yerine İran’ın temsilcisi olarak Ebu Fedek ön plana çıkmıştı.
Kaynaklar, aynı zamanda hükümet içinde Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevinde bulunan Feyyad’ın, İran’ın Haşdi Şabi kararları üzerinde kurduğu hegemonyadan rahatsız olduğunu ve Haşdi Şabi Başkanı olarak kendisinin bu kararların dışında bırakılma girişimlerini önlemek istediğine işaret ediyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Halil Erdoğan
