Irak’ta dini siyasi parti liderleri, Ekim 2019’dan bu yana ülkede süren krizden tek çıkış seçeneğinin erken seçimler olduğu hususunda hemfikir. Ancak bu seçenek iki grup tarafından reddediliyor; erken seçimler için yeterli ölçüde hazırlıkların olmadığı ve en az bir yıl sürebileceğini belirten uzmanlar ile protestoların imajını zedelediği gerekçesiyle toparlanma süresi talep eden siyasi çevreler.
Erken seçim seçeneğine destek verenlerin başında Iraklı Şiilerin en üst dini mercii Ali es-Sistani geliyor. Sistani, Aralık ayından bu yana verdiği mesajlarda erken seçimin ülkenin krizden çıkışının tek çözüm yolu olduğu yönünde ifadeler kullandı.
Sistani, bir mesajında, "Mevcut krizden çıkmanın, bilinmeyene, kaosa ve iç savaşa sürüklenmeyi engellemenin en yakın ve en güvenli yolu erken seçimler aracılığıyla halka başvurmaktır" ifadelerini kullanmıştı.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih de erken seçim hususunda Sistani ile aynı görüşü paylaşıyor. Salih, ‘ülkedeki krizi sona erdirecek’ bu seçeneğe bulunduğu makam itibarıyla da destek vereceğini belirtti.
Sünni cephe de erken seçimlere karşı çıkmıyor hatta destek bile veriyor. Zira Sünni cephe içerisinde yer alan siyasi partiler, özellikle IŞİD'den kurtarılan bölgelerde ne kadar tabanı olduğunu merak ediyor.
Kürtler de bu meseleyi problem etmiyor. Nitekim Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki (IKBY) partiler her zaman seçime hazır konumdalar çünkü bu partilerin oy oranlarında çok büyük değişiklikler olmuyor.
Irak’ta yeni hükümeti kurma görevi verilen Muhammed Tevfik Allavi de bu seçeneği desteklediğini "erken seçimler uluslararası gözetimde düzenlenecek" ifadesiyle ortaya koydu.
Zararlı çıkan tek grup: Şii partiler
Irak’ta erken seçimden zarar görebilecek tek grup, İran destekli Şii partilerdir. Bunun birkaç nedeni var. Bu partiler, protestolara yönelik kanlı bastırmanın doğrudan sorumluları olarak görülüyor.
İran destekli Şii partiler Fetih Koalisyonu çatısı altında girdikleri Mayıs 2018 seçimlerinde en çok oyları alan ikinci koalisyon oldu. Bu partiler daha sonra güçlü bir şekilde Adil Abdulmehdi’nin başbakanlık adaylığını destekledi ve protestolar patlak verince de Abdulmehdi’nin arkasında duran tek grup oldu.
Amerikan projesi
2018 seçimlerinde parlamentoda 15 sandalye kazanan ve İran destekli Asaib Ehlil Hak örgütünün lideri Kays el-Hazeli, daha önceki açıklamasında, protestoları, yönetimi İran destekli gruplardan gasp etmeye çalışan bir ‘Amerikan projesi’ olarak nitelemişti.
Hazeli, açıklamasında, erken seçimlerin ülkeyi ‘iç savaşa sürükleyeceğini’ ifade ederek, İran destekli Şii grupların parlamentodaki sandalyelerini kaybetmesi halinde bu durum karşısında sessiz kalmayacağı sinyalini verdi. Hazeli, "Erken seçim, esasında bir Amerikan projesidir" ifadelerini kullandı.
Hazeli’nin erken seçimleri reddetmesini değerlendiren gözlemciler, İran destekli grupların protestoları şiddetle bastırmaya çalışması sonrasında sokağın öfkesiyle karşı karşıya geldiği ve bu nedenle muhtemel bir erken seçimde parlamentodaki sandalyelerini kaybetmekten endişe ettiklerini belirtiyor.
Uzmanların endişelerini abartma çabası
Hazeli ve ona yakın gruplar, uzmanların erken seçim için yeterli ölçüde hazırlığın olmadığı konusundaki uyarılarını abartmaya çabalıyor.
Irak’ta daha önce feshedilen Yüksek Seçim Kurulu üyelerinden Mikdad eş-Şerifi, açıklamasında, "Baskı ve aceleyle erken seçimlere gidilmesi felakete yol açacak. Önümüzdeki günler bunu kanıtlayacaktır. Dikkatli bir şekilde yapılan reform, aceleye getirilen reformdan daha iyidir" dedi.
Şerifi aynı zamanda erken seçimin teknik bir mesele olduğuna dikkati çekerek, Allavi’nin erken seçim takvimini belirleme konusuna müdahale etmemesi gerektiğini vurguladı.
Blog yazarı ve aktivist Mustafa Nasır ise Yüksek Seçim Kurulu’nun feshedildiğini anımsatarak, oluşturulan yeni kuruldaki kadroların, en az 1 yıl süren seçim hazırlıklarına başlaması için teknik konulara hâkim olması ve bunun için de yaklaşık 10 ay eğitim ve tecrübe edinmeleri gerektiğini ifade etti.
Nasır, seçim kurulunu feshetmenin siyasi partilere zaman kazandırdığını belirterek, "Eldeki veriler şu andan itibaren 2 yıldan önce erken seçim düzenlenemeyeceğini gösteriyor" dedi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Halil Erdoğan
