Son dönemde enflasyon ve kur artışı nedeniyle gıda fiyatlarına gelen zam gündemin önemli başlıklarından. Gramajı düşürüp gizli zam yapıldığı iddiaları da ekonomi yönetiminin radarında. Bunun için marketleri denetleyip fiyatları araştıran ekipler var.
Gramaj hilesine bir milyar lira ceza
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan bugüne kadar 90 bin ürünü denetlediklerini, bin 825 ürünün gramajında hile, 6 bin 500 üründe ise haksız rekabet tespit ettiklerinin söyledi. Ekonomi gazetecilerine açıklamalarda bulunan Bakan Pekcan ilgili firmalara bir milyar liranın üstünde ceza kestiklerini belirtti, uygulamanın devam ettiğini ifade etti. Ticaret Bakanı Pekcan şunları söyledi:
“Biz bu denetimlere başlamadan önce ne yapabiliriz diye baktığımız zaman, hiçbir yaptırıcılığımız yoktu. Bir tek yanıltıcı reklamlarla ilgi ceza verebiliyorduk. Oraya bir paragraf ekledik. Yeni mevzuat Cumhurbaşkanı’nın onayından çıktığı gibi, biz de denetimlere başladık. Vatandaşların ihbarlarını dikkate aldık. ALO 175 de var, ALO 171 de var. Yaklaşık 63 bin şikâyet geldi. 57 bin kişi mobil ihbar uygulamasını indirmiş, oradan da 7 bin 834 kişi ürün şikayetinde bulunmuş. Ürünün fotoğrafını çekip gönderdiği zaman, anında İl Ticaret Müdürlüğü devreye giriyor. Tespit yapıyoruz, sonra ilgili yerlerden savunma istiyoruz. Ona göre de cezaya karar veriyoruz. Kesebildiğimiz ceza da ürün başına 70 bin lira.”
Ruhsar Pekcan hal kayıt sistemiyle üreticide, aracılarda ve raflardaki fiyatları tespit edip müdahale edebildiklerini kaydetti.
Yüksek fiyatlara karşı mücadelede israfı önlemenin önemine vurgu yapan Pekcan kolay bozulan gıdaların günlük alınmasını önerdi. İsrafın hanelerin maliyetini artırdığına dikkat çekerek “Bir çalışma yaptık. Haftada iki ekmek israf etmişiz. İhtiyacımızdan fazlasını alıyoruz sebze meyvede... Ispanak aldı hanımefendi, o gün vakti yok, iki-üç gün sonra pişirdi, yarısı gitti zaten! Salata için şunu ayıklayayım dediğinde, yarısı çöpe gidiyor. İhtiyacın olduğu gün, olduğu kadar al. Bu da bir eğitim ve yönlendirme” ifadelerini kullandı.
“Gıda ürünlerinde ithalatta yerli üretici gözetilecek”
Gıda ürünlerinde ithalatın önünü açarken, üreticiyi de küstürmemenin önemine değinen Bakan Pekcan şöyle konuştu:
“Normalde herkese açmamız lazım. Ama biz şuna göre belirliyoruz: Kim ne kadar yerli ürün satın almışsa... Üç birim alana, üç birim ithalat izni vereceğiz, iki birim alana da iki birim... Yani yerli üreticiyi destekleyeni, biz de ithalatta destekleyeceğiz.”
“Yeni Hal Kanunu fiyatlardaki oynaklığı giderecek”
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan sebze meyve fiyatlarındaki aşırı oynaklığın yeni yasa ile giderileceğini savundu. Pekcan üretici ile tüketici arasındaki zincirin yeniden kurulacağını belirtti:
“3 bin 700 komisyoncu var. Üretici ise ne veriyor, kaça veriyor, hiçbir şey bilmiyor. Bu şartlarda kim üretici olmak ister. Amacımız üretici bölgesi ve tüketici bölgesi halleri yapmak. 3 bin 700 komisyoncuyu sistemin dışına itme niyetinde değiliz, daha çok sistemin içine çekme ve herkesi kayıt altına alma gayreti içindeyiz. Üretici bölgesi halleri, üreticiye yakın yerlerde olacak. Oralarda toplama, ayıklama, tasnifleme, ambalajlama yapılacak. Sonra da tüketici hallerine; İstanbul, İzmir, Ankara’ya... Türkiye genelinde 30 tane halin yeteceğini düşünüyoruz.”
