İngiltere’nin Ortadoğu’dan Sorumlu Devlet Bakanı Alistair Burt, IŞİD’le yaşanan savaşta yok edilen hastaneler, okullar ve elektrik santrallerinin yeniden inşası için Irak’a 32 milyon sterlin yardım yapacaklarını bildirdi.
Irak’ta temaslarda bulunan Burt iki gün önce yaptığı açıklamada ise, savaş mağduru ülkenin ekonomik olarak İran’a bağımlı olmaktan uzak durmasını istemişti.
İngiltere, Irak’ı yeniden ayaklarının üstüne kaldırmak için oluşturulan uluslararası yardım fonunun ilk bağışçısı oldu. Önerilen yardım paketine göre, 16 milyon sterlin küresel terör örgütüne karşı verilen savaşta yerle bir olan semtlerin yeniden inşası için kullanılacak, 6 milyon sterlin fabrikalar gibi kritik öneme sahip altyapı tesislerinin iyileştirilmesine harcanacak ve 10 milyon sterlin de insani müdahale hizmetlerine tahsis edilecek.
Bakan Burt, söz konusu paranın Irak içinde yer değiştirmek zorunda kalan 1.8 milyon kişiden bazılarının evlerine dönmesine ve “hayatlarında yeni bir başlangıç yapmalarına” yardım etmesini umduğunu söyledi.
Yaptığının, “dünya genelinde Hristiyanların maruz kaldığı zulümle mücadele etme” sorumluluğunun bir parçası olduğunu belirten Burt şöyle konuştu:
“(IŞİD’in) 2017 yılında karada yaşadığı yenilgiden bu yana Irak’ın geldiği aşama konusunda kutlanacak çok şey var. Ancak halkın hakkı olan, tüm Iraklıların karar verdiği, güçlü ve istikrarlı bir geleceği kurmaya yardımcı olmak için yapılacak daha çok şey bulunuyor.”
Irak Reform ve Yeniden Yapılandırma Fonu’na bağış yapan ilk ülke oldukları için gurur duyduğunu kaydeden Burt, “İngiltere’nin yardımı, Iraklıların yaşamlarını, işlerini ve ekonomik özgürlüklerini yeniden elde edebilmeleri için hayati bir destek olacak” ifadelerini kullandı.
Söz konusu fonun, “Irak’ın ekonomik potansiyelini ortaya çıkarması” için de kullanılacağını bildiren Uluslararası Gelişim Bürosu (DFID) ise, bu yardım sayesinde ülkenin iş konusunda daha elverişli hale geleceğini, yeni iş sahaları açılacağını, gelecekte İngiltere ve diğer ülkelerle artacak ticaretle birlikte potansiyelini geliştireceğini kaydetti.
Bürodan yapılan açıklamada ayrıca, 2014’ten bu yana İngiltere’den Irak’a yapılan yardımlarla 4.1 milyon kişiye sağlık hizmeti, 2 milyon kişiye güvenli su ve temizlik imkanı, 800 binden fazla kişiye barınak ve yaklaşık yarım milyon insana da gıda yardımı sağlandığı belirtildi.
İngiliz hükümetinin hamlesi, Burt’un Irak makamlarını İran’a ekonomik olarak güvenmekten vazgeçmeleri ve enerji açısından daha fazla kendine yeter seviyeye gelmeleri yönünde yaptığı çağrıdan iki gün sonra geldi.
Bakan Burt, Bağdat’taki İngiliz Büyükelçiliğinde Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Irak’ın petrol kaynaklarını daha fazla kendi kendine yeterli hale getirmesi gerektiği uyarısını tekrarladı. “İran’ın Irak’ta etkisi olmamasını beklemek hayalperestlik olur” diyen Burt, şöyle devam etti:
“Önemli olan, Irak’ın dış ilişkiler açısından kendi geleceğini takip etme fırsatı bulması, ekonomisinin güçlü olması ve İran'a bağlı olmaması. Petrol zenginliğini ne kadar çabuk işletmeye açabilir ve bazı zamanlarda mümkün olan en etkin şekilde kullanılamayan tüm enerji kaynaklarını elinde tutabilirse o kadar iyi olur.”
Pazar günü, Irak’ta enerji konusunda başka proje fikirlerinin de olduğunu söyleyen Bakan Burt, salı günü yaptığı açıklamada ise, İngiliz hükümetinin enerji santrallerini yeniden inşa etmek veya rehabilite çalışmaları için milyonlarca tahsis ettiğini belirtti.
Burt, Bağdat temasları sırasında Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Başbakan Adil Abdulmehdi ve Dışişleri Bakanı Muhammed Ali el-Hakim ile görüştü. İngiliz bakan ayrıca, Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) Başbakanı Neçirvan Barzani ve IKB Güvenlik Konseyi Başkanı Mesrur Barzani ile de bir araya geldi.
Bu ayın başında Bağdat’ı ziyaret eden İranlı yetkililer, Irak’ın elektrik ihtiyacının yüzde 40’ını karşılayan doğal gaz akışını sürdürmek de dahil bu ülkeyle ticaret ve enerji bağlarını kuvvetlendirmek için temaslarda bulunmuştu.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani geçtiğimiz yıl kasım ayında yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2018 yılında 12 milyar dolara ulaştığını bildirmişti. Tahran yönetimi, söz konusu rakamı bu yıl ikiye katlamayı umuyor.
Öte yandan İngiltere ve ABD’nin diğer müttefikleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın sürpriz bir duyuru yaparak Amerikan birliklerini Suriye’den çekme kararının, bölgede, özellikle de Irak’ta yalnızca İran’ı cesaretlendirecek olmasından endişe duyuyor.
Tahran, askerlerinin rejime bağlı birliklerle yan yana savaştığı Suriye’de ve kendisine bağlı olduğu varsayılan pek çok güçlü milis grubunun olduğu Irak’ta son yıllardaki etkisini artırmış durumda.
İran’dan gaz ithalatını durdurması için Irak’a baskı yapan Washington ise, bölgedeki İran etkisine yenilenen yaptırımlarla karşı koyma arayışında.
Irak’ın petrol ihracat kapasitesi günde yaklaşık 5 milyon varil. Ancak bu konudaki çalışmalar, OPEC’in fiyatları dengeleme anlaşması doğrultusunda kapasitenin altında gerçekleşiyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east
Independent Türkçe için çeviren: Elvide Demirkol
© The Independent
