Unutulan Kadınlar: Sünnetten kaçan ve birçok hemcinsini bundan kurtaran Kenyalı bir kadın

“Sünnet yüzünden ölen insanlar gördüm” diyen Nice Nailantei Leng’ete sünnetten kurtulmak için köyünden kaçmış

Nice Nailantei Leng'ete, sekiz yaşındayken sünnet olmaktan korktuğu için ablasıyla birlikte sabahın erken saatlerinde evden kaçtı fakat daha sonra amcaları onları buldu ve döverek cezalandırdı.

Kenyalı genç kadın o anki duygularını şöyle ifade ediyor: "Ağaçların arasında saklanırken şöyle düşünüyordum; beni bulup sünnet olmaya zorlayacaklar mı? Sünnet yüzünden ölen insanlar gördüm ve ölebilirim diye endişelendim veya ölmezsem okula geri dönemezdim ve evlenirdim."

Bu isyan eylemi, Nice’in ailesini caydırmadı. Anne ve babasının ölümünden sonra büyükbabası ile birlikte yaşarken bir kez daha sünnetten kaçmaya çalıştı.

"Bir kere daha kaçtım ama ablam gelmedi bu sefer; dayak yemekten bıkmıştı… bu kendini feda etmenin bir yoluydu. O 10 yaşındaydı ve ben ise sekiz yaşındaydım, daha büyük olduğu için de o sünnet olursa beni bırakabileceklerini düşündü" diyor Nice.

Kadın sünneti  (Female genital mutilation or cutting), klitoris de dahil olmak üzere dış cinsel organın kısmen veya tamamen kesilmesidir.  Kızlar kanamadan, enfeksiyondan ölebilir ve kronik ağrı, kısırlık gibi çok sayıda tıbbi tehlike yaşayabilir.

Bugün yaşayan en az 200 milyon kız ve kadın, çoğunlukla bebeklik dönemlerinde ve çocukluklarında sünnet oluyor ve her yıl tahminen 3 milyon kız risk altında.

Nice, uygulamanın yüzyıllardır yaygın olduğu Kenya'daki Kilmana Masai topluluğundan.

"Köyümde FGM uygulaması, kızlık döneminden kadınlık dönemine bir geçiş ayiniydi, bu yüzden her kız buna maruz kalmak zorunda kalıyordu… Eğer sünnet olmazsanız yaşınız ne olursa olsun kadın sayılmazsınız" diyor Nice.

Ablası sünnet olduktan sonra okulu bıraktı ve evlenmek zorunda kaldı, iki çocuğu oldu ama Nice, bundan kaçmak için bir yol arıyordu. Dedesine, defalarca okumak istediğini söyledi ve sonunda onu ikna etti.

"Köyümde sünnet olmayan tek kız olarak bir çok zorlukla karşılaştım.,. Ailemden kız arkadaşlarımdan sünnet olmam konusunda ve okulu bırakmam konusunda sürekli bir baskı gördüm ve kötü bir örnek olarak gösterildim” diyen Nice sözlerine şöyle devam etti: "Okula gitme ve eğitim alma yetkiniz olduğunda, kendiniz daha fazla karar verebilir ve hayallerinizin kadını olabiliriniz.”

Nice eğitimini bırakmayı hiç düşünmedi ve diğer kızlara da aynı fırsatı vermeye kararlıydı.

17 yaşındayken, Amref Health Africa adında bir yardım kuruluşu Nice’in köyüne geldi. Yaşlılardan, bir erkek ve kız çocuğuna tıbbi eğitim vermeleri için izin istediler. Yazabilen tek kız olarak Nice seçildi.

Nice, büyüklerin bundan hoşlanmadığını çünkü sünnet olmadığı için kötü bir örnek olarak görüldüğünü söylüyor.

Karşılaştığı yargılamaya rağmen, Nice cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili eğitimini ciddiye aldı, FGM / C,  çocuk evliliği ve en önemlisi onlar hakkında nasıl konuşacağını öğrendi.

Nice, “Bu becerileri tüm topluluğumdaki herkesle FGM / C'ye alternatif bulmak için çalışmalarımda kullandım; Kızların kadın olmalarını kutlama kültürümüzü tanıtan bir şey ancak bu, FGM / C'nin zararlı uygulamasını bırakacak ve kızların eğitimlerine devam etmelerine izin verecektir” dedi.

 Nice sözlerine şöyle devam etti: "Topluluğumdaki diğer liderlerle ve morans [genç erkekler] ile konuşmaya başladım... Sonunda moranslar ikna edilmeye başlanmıştı ve daha çok yaşlı da ikna edildi.”

Değişim için verdiği mücadele “Alternatif Geçiş Törenleri”  sayesinde 17 kız çocuğu sünnet olmaktan kurtuldu.

Nice, "Bu yaşadığım toplulukta büyüdü ve yayıldı, onu yakındaki diğer Masai topluluklarına yaymaya başladık; sonra, Amref Health Africa aracılığıyla, Tanzanya'daki Masai topluluklarına yayılmaya başladı" diyor.

Program, Kenya ve Tanzanya'da uygulamalara yönelik geleneksel tutumları geliştiren 16.000'den fazla FGM / C prosedürünün önlenmesine yardımcı olmuştur. 2018 yılında Nice 27 yaşında, dünyanın en etkili 100 kişisinden biri olarak seçildi. Ayrıca köyünde, saygı ve gücün büyük bir sembolü olan Siyah Baston verilen ilk kadın oldu.

Nice, "Topluluğumdaki FGM / C’den ilk 17 kızı kurtardığımızdan beri uzun bir yol kat ettik. Çünkü biz tüm toplumu dahil ettik ve birlikte dinledik, birlikte konuştuk. Bütün toplum değişimin bir parçası olmalı ve önderlik etmeleri gerekiyor… Bu tek bir kişinin yapacağı bir değişim değil" diyor.

Kenya, uygulamanın 2011'de yasadışı yapılmasından bu yana kayda değer bir ilerleme kaydetti. Kenya Demografik Sağlık Araştırması'na göre, 15-49 yaş arası kadınlar arasındaki kesim oranları 1998'de yüzde 37,6'dan 2014'te yüzde 21'e düştü.

Son on yıllardır FGM / C'nin küresel bir düşüşü yaşanmıştır - ancak toptan ortadan kaldırılmasını engelleyen nedenler var.

Nice'in açıkladığı gibi, pek çok kültürde - Masai'ninki gibi - bir kızın kadın olmak için bir tür kadın sünneti geçirmesi gerekir.

Nice, "Bazen bana anne-babaların kızlarının sünnet olmasına nasıl razı oldukları soruluyor" diyor. Özellikle FGM / C'yi uygulamayan topluluklardan gelen insanlar için anlaması zor olabilir diye düşünüyorum" diyor.

Kenyalı genç kadın sözlerine şöyle devam etti: "Ebeveynler çok uzun zamandır var olmuş kültürleri takip ediyor… hatta yüzlerce yıl.  Topluluğumda, ebeveynler, kızlarının FGM / C’yi geçmedikleri sürece toplumda kadın olarak kabul edilmeyeceğini biliyorlardı. Bu evlenemeyecekleri ve aile kuramayacakları anlamına geliyor ve topluluğumda bunlar kadın olmak için anlamlı şeyler.”   

Oranlar Kenya'nın kuzeydoğu eyaletindeki  vakaların çoğunluğu ile dine ve bölgeye göre değişmektedir. FGM / C, Amref'e göre ülkenin 40'tan fazla etnik grubunun yaklaşık 30'unda değişik derecelerde uygulanıyor. Son 20 yılda ülke çapındaki bir düşüşe rağmen, belirli etnik topluluklar hala yüzde 78’de olan Masai ülkeleri gibi yüksek FGM / C yaygınlığını görülmeye devam ediyor.

FGM / C her yerde aynı değildir. Kenya'daki bireysel topluluklar, farklı nedenlerle uyguluyor.  Maasai topluluğunda FGM / C, kızlıktan kadınlığa geçiş bir ayin olarak uygulanır ve bir kız sekiz yaş ve üstü olgunlaşma belirtileri göstermeye başladığı zaman uygulanır. Kenya'daki diğer topluluklarda, kızlar çok küçükken, hatta bebekken veya genç yaşta ya da daha büyük olduğunda FGM / C'ye maruz kalabilir.

Nice, "Bu nedenle, FGM / C uygulamasını terk etme çabalarının topluluğun kendisi tarafından yaratılması ve yönlendirilmesi çok önemlidir, çünkü her toplumun kendi bağlamında çalışan bir çözüm bulması gerekir" diyor.

Konunun çok yönlü niteliğinin yanı sıra, Nice'in işaret ettiği gibi, diğer kampanyalar, sık sık alıntı yapılan istatistiklerin, oranlardaki düşüşü tüm resmin yansıtmadığını göstermektedir.

Pek çok ülkede sayıların azaldığını görmekten memnunuz diyen 28TooMany araştırma grubunun sözcüsü Emma Lightowlers, Reuters'e şöyle konuştu: "Ama bütün hikayeyi anlatmıyor ve kesimin 14 yaşından sonra gerçekleştirildiği başka gruplar da var. Gençlerde, hatta evliliğe hazırlık aşamasında olan kadınlarda bile gerçekleşiyor."

Bu, Nice gibi aktivistlerin çabalarının büyük bir etkiye sahip olmasına rağmen, birçok kız ilerleyen yaşlarına rağmen sünnet olmaktan kurtulamıyor.

FGM / C, çocuk evliliği, okulu bırakma oranları ve erken hamilelik arasında köklü bir bağlantı vardır. Nice’in Masai gösterisini açıklaması gibi, kadın sünneti kadınlığa ilk adım olarak görülüyor ve bir kızın seçtiği bir şey değil, yapması gereken bir şey. FGM / C'ye karşı savaşarak, Nice’in çalışması kaçınılmaz olarak onu bu döngünün son aşamalarını önlemeye yönlendirdi.

Nice, "Bu kızlarla evlenen erkeklerden ya da ailelerin bazen çok fazla direnişi ya da tehditleri var. Ayrıca gelinin babasının bazen damadın ailesinden çeyiz için inek aldığını da unutmayın. Zihniyetleri ve davranışları değiştirmek zaman alır ve zararlı uygulamaları değiştirmek, bunların hepsini değiştirmek anlamına gelir - orada yüzlerce yıldır var olan bir kültür var" diyor.

Topluluklardan gelen tehditler yüzünden pes edemem diyen Kenyalı genç kadın, çünkü bu benim kalbim için çok değerli bir konu. Kızlarımızın ve kadınlarımızın yaşadığı sorunları ve acıları gördüm diyor.  

Hükümetlerin çalışmaları, uluslararası kuruluşlar, topluluk çalışması veya Nice gibi bireylerin dikkat çekici çabaları, ilerleme kaydedilmektedir. FGM / C’yi yasadışı hale getirdikten sekiz yıl sonra, Kenya ileriye doğru büyük adımlar attı - ancak ülkede ve tüm dünyada uygulamayı sonlandırmak için daha yapılması gereken çok şey var.

"Asla pes etme; Hepimiz hayallerimizin olmayı seçtiğimiz kadını olabiliriz" diyor Nice.

Nice, " Kendimizi yalnızca daha az veya sessiz insanlar olarak görmeyelim; Kendimizi toplumdaki önemli insanlar olarak görelim; kendimize bunu yapabileceğimize inanmak; sesimiz yükseldiğinde, neden olmasın? Umut var. Ayrıca birbirimizle konuşmaya çalışalım ve her zaman birlikte çalışalım. İster Kenya, ister Afrika, ister Avrupalı olun - küresel olarak sorunlarımız tüm dünyada aynıdır, bu yüzden birlikte çalışalım ve birbirimize destek olalım. Karşılaştığımız sorunlar bizi bir yapıyor” diyor.

Nice sözlerini şu şekilde bitiriyor: "Yolculuk hala uzun ama birlikte çalışırsak, sessiz kadınların seslerini yükseltebilir ve tüm kızların, kadınların güçlendiğinden emin olabiliriz; bunu yapabiliriz.”

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

 

https://www.independent.co.uk/news/long_reads

 

Independent Türkçe için çeviren: Ayşe Yıldız 

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU