Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese dönüşecek şekilde ramazan ayında acilen ateşkes sağlanması talep edilen karar tasarısı kabul edildi.

15 üyeli BMGK'de geçici üyeler Cezayir, Ekvator, Guyana, Japonya, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre tarafından hazırlanan karar tasarısı oylandı.

Tasarı, 14 "evet" ve 1 "çekimser" oyla kabul edildi. ABD çekimser oy kullandı.

Uzun süren müzakerelerin ardından karar tasarısında "daimi ateşkes" ifadesinde mutabık kalınmıştı. ABD heyeti, son anda tasarı metninde değişiklik talep ederek "daimi" ifadesini "kalıcı" ile değiştirdi. Böylelikle, ABD'nin ateşkes sürecine esneklik katmış olduğu düşünülüyor.

Rusya'nın oylama öncesinde ifadeyi ilk haline çevirmeye yönelik değişiklik önerisi ABD tarafından veto edildi.

7 Ekim'in ardından BMGK'de ilk kez Gazze'de ateşkes talep edilen bir karar kabul edilmiş oldu.

Ramazan ateşkesinin kalıcı ateşkese dönüşmesi talep edildi

Kararda, BMGK'nin Filistin meselesine ilişkin şimdiye kadar kabul edilen kararları hatırlatılarak, tüm tarafların uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukukuna uyma yükümlülüğü bulunduğu belirtildi.

Sivil ve sivil altyapılara yönelik saldırılar ve her türlü terör eyleminin kınandığı kararda, esir almanın uluslararası hukukun ihlali olduğu ifade edildi.

Kararda, Gazze Şeridi'ndeki korkunç insani durum hakkında derin endişe duyulduğunun altı çizilerek, Mısır, Katar ve ABD tarafından yürütülen diplomatik çabalar tasdik edildi.

"Ramazan ayında tüm tarafların saygı duyacağı acil ateşkes sağlanması, bunun kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese yol açması ve tüm rehinelerin acil ve koşulsuz serbest bırakılması" talep edilen kararda, rehinelerin insani ve tıbbi yardımlarının karşılanması için erişim sağlanması istendi.

Kararda, taraflara esir tuttukları kişilere yönelik uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yapıldı.

Gazze Şeridi'ne insani yardım sevkiyatının acilen artırılması gerektiğinin öneminin altı çizilen kararda, aynı zamanda sivillerin korunması ve gerekli insani yardımların sağlanması için tüm engellerin kaldırılması talep edildi.

Kararda, durumun yakından takip edileceği vurgulandı.

ABD'nin karar tasarısı

22 Mart'ta oylamaya sunulan ve Çin ile Rusya'nın veto ettiği ABD karar tasarısı, 20 Şubat'ta müzakerelere açılmıştı. Tasarıda, Gazze'de ateşkesi rehinelerin bırakılmasıyla ilişkilendirip diplomasiyi destekleme çağrısıyla yetinilmişti.

Diplomatik çabalarla sağlanacak olan ateşkesin sürdürülebilir ateşkese çevrilmesinin önemine işaret edilen tasarıda, "Hamas ve diğer terörist ve aşırıcı grupların Filistin halkını temsil etmediği" ve Hamas'ın "bazı üye ülkelerce terör örgütü ilan edildiği"ne dikkat çekilmişti.

10'uncu kez karar tasarısı oylandı

Gazze'ye ilişkin 7 Ekim 2023'ten sonra çok sayıda oturum düzenlenen BMGK'de, bugün yapılanla 10 karar tasarısı oylamaya sunuldu.

Bu kararla birlikte 2712 ile 2720 sayılı kararlar da kabul edilmişti.

BM Genel Sekreteri Guterres: Gazze tasarısının uygulanmaması affedilemez

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, X hesabından yaptığı açıklamada, Gazze tasarısının kabul edilmesini değerlendirdi.

Guterres, paylaşımında, "Güvenlik Konseyi, Gazze ile ilgili uzun zamandır beklenen ve acil ateşkes ile tüm rehinelerin koşulsuz serbest bırakılmasını talep eden tasarıyı az önce onayladı. Bu tasarı mutlaka uygulanmalıdır, başarısız olması affedilemez." değerlendirmesini yaptı.

Hamas, BMGK'nin Gazze'de "acil ateşkes kararını" memnuniyetle karşıladı

Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, "BMGK'nin bugün yaptığı acil ateşkes çağrısını memnuniyetle karşılıyoruz. Tüm Siyonist güçlerin Gazze Şeridi'nden çekilmesini ve yerinden edilenlerin evlerine geri dönmesini sağlayacak kalıcı bir ateşkese ulaşmanın gerekliliğini vurguluyoruz." ifadesi kullanıldı.

Esir takasının önemine değinilen açıklamada, "Her iki taraftaki esirlerin serbest bırakılmasına izin veren bir esir takası sürecine bir an önce girişmeye hazır olduğumuzu teyit ediyoruz." ifadesine yer verildi.

BMGK'nin kararına değinilerek, Gazze'nin tüm bölgelerinde Filistinlilerin hareket özgürlüğü ve insani ihtiyaçlarının sağlanması gerektiğine vurgu yapıldı.

Açıklamada, İsrail saldırılarında yıkılan binaların enkazında can veren, aylardır enkaz altında kalan Filistinlilerin defnedilebilmesi amacıyla Gazze Şeridi'ne enkaz kaldırmak için ağır makinaların ulaştırılması ihtiyacına değinildi.

Hamas, "Ateşkes çağrısına uyması ve Filistin halkına karşı soykırım savaşını durdurması için BMGK'yi İsrail'e baskı yapma" çağrısında bulundu.

Açıklamada, "Hamas, uluslararası kararlara ve uluslararası hukuka uygun olarak Filistin halkımızın başkenti Kudüs olmak üzere bağımsız, egemen Filistin devletini kurma hakkını, geri dönüş ve kendi kaderini tayin hakkını teyit eder." denildi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Keçeli, BMGK'deki Gazze tasarısını "olumlu adım olarak gördüklerini" belirtti

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, BMGK'de kabul edilen ve Gazze'de acil ateşkes çağrısı yapan 2728 (2024) sayılı karar hakkındaki soruya yazılı yanıt verdi.

Sözcü Keçeli, "BM Güvenlik Konseyi'nin, ramazan ayı boyunca Gazze'de acil ateşkes ilan edilmesini ve ayrıca Gazze'ye insani erişim sağlanmasını talep eden kararını olumlu bir adım olarak görüyoruz. Temennimiz, İsrail’in bu kararın gereklerini bir an evvel yerine getirmesidir" ifadelerini kullandı.

Keçeli, Gazze’deki insani felaketin sona ermesi ve İsrail-Filistin meselesine kalıcı bir çözüm bulunabilmesi için uluslararası kamuoyunu İsrail’e karşı ortak bir tutum takınmaya çağırdı.

Filistin, acil ateşkes kararını memnuniyetle karşıladı

Filistin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada da söz konusu ateşkes kararının daimi ve sürdürülebilir olması gerektiği kaydedildi.

Açıklamada, derhal ateşkes kararının onaylanmasından duyulan memnuniyet belirtilirken, karar saldırıların tamamen durması için doğru yönde atılmış bir adım olarak değerlendirildi.

Filistin halkına karşı saldırının durması gerektiği, yardımların sokulması ve zoraki tehcire engel olunması konusunda uluslararası oybirliğinin öneminin vurgulandığı açıklamada, tüm bunlara ayrıca işlevsel adımların ve İsrail'i cezalandırmanın da eşlik etmesi gerektiği savunuldu.

Açıklamada ayrıca, BM Güvenlik Konseyi üyelerine, alınan kararın uygulanması konusunda üzerlerine düşen hukuki ve tarihi sorumluluğu yerine getirmeleri çağrısı yapıldı.

ABD, BMGK'de kabul edilen Gazze'de acil ateşkes kararı için "bağlayıcı olmayan" ifadesini kullandı

ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, tasarının kabulünden sonra söz aldı.

Kararda ABD'nin, eklenmesini talep ettiği Hamas'ın kınanması gibi bazı ana konuların yer almadığını belirten Greenfield, bu nedenle oylamada "evet" oyu vermediklerini kaydetti.

Greenfield, "Ancak daha önce de söylediğim gibi, bağlayıcı olmayan bu kararın bazı kritik hedeflerini tamamen destekliyoruz" ifadesini kullandı.

"Konseyin, ateşkesin tüm rehinelerin serbest bırakılmasıyla gelmesi gerektiğini açıkça ifade etmesinin önemli olduğuna inanıyoruz." diye konuşan Greenfield, Hamas tarafından ilk rehinenin serbest bırakılmasıyla Gazze'de ateşkesin hemen başlayabileceğini söyledi.

 

 

Independent Türkçe, AA